Çekçe İfadeler
Çek Cumhuriyeti’nin resmi dili, nüfusun %96’sı tarafından konuşulan Çekçedir. Ama bu gözünüzü korkutmasın, özellikle de büyük şehirlerde İngilizce konuşarak rahatlıkla anlaşabilirsiniz. Eski nesil Çekler ayrıca Rusça da konuşmaktadır, ayrıca Almanca konuşanlara da rastlanılmaktadır. Fransızca, İtalyanca ve İspanyolca pek yaygın değildir. Çekçe ayrıca Slovakça ve Lehçe’ye çok yakındır. Slovaklar ve Çekler genel olarak birbirlerini anlamaktadır.
Çekçe Temel İfadeler
Birkaç Çekçe sözcük ve ifade öğrenerek Prag seyahatinizi daha kolay kılacağınız gibi, ayrıca yerel dili konuşmak için gösterdiğiniz çabadan dolayı şehrin yerlilerinin hoşuna gidecektir.
Merhaba – Dobry den – (dobreh den)
Günaydın – Dobre rano – (dobreh rahno)
İyi akşamlar – Dobry vecer – (dobreh vehcher)
iyi geceler – Dobrou noc – (dobroh nots)
Güle güle – Nashledanou – (nas-klehdanoh)
Lütfen – Prosim – (proseem)
Teşekkür ederim – Dekuji – (dyekooyi)
Evet / Hayır – Ano / Ne – (ano / ne)
Özür dilerim – Prominte – (prominyte)
Adım – Jmenuji se … – (ymeenooye se)
Ne kadar? – Kolik? – (kolik)
Ne kadar uzun/uzak? – Jak dlouho? – (yak dloh-ho)
… nerede? – Kde je … ? – (gde ye)
Bir … istiyorum – Chtel bych … – (khtyel bikh)
Anlamıyorum – Nerozumim – (nerozoomeem)
Saat kaç? – Kolik je hodin? (kolik ye hodeen)
Bir … alabilir miyim? – Mohl(a) bych dostat … ? – (mo-hla
bikh dostat)
Bu ne? – Co? – (tso)
Nasılsınız? – Jak se mate? – (yak-se mah-te?)
İngilizce biliyor musunuz? – Mluvite anglicky? (mlu-veete
an-glits-ki?)
1 – jedna – (yed-na), 2 – dve – (dvye) , 3 – tri – (trzbi),
4 – ctyri – (chti-rzhi), 5 – pet – (pyet), 6 – sest –
(shest), 7 – sedm – (sedm), 8 – osm (osm), 9 – devet
(dev-yet), 10 – deset – (des-et)
Fatura, lütfen. – Prosim, ucet. – (pro-seem oo-chet)
Garson! (bayan) – slecno – (slech-no)
Garson! (erkek) – pane vrchni – (pane vrkh-nyee!)
Çekçe Öğrenmek
Maalesef Çekçe oldukça karmaşık bir Batı Slav dilidir ve öğrenmesi oldukça zordur. İngilizce bilen birçok kişi telaffuzda güçlük çekmektedir. Ancak bu dilin iyi tarafı, birkaç özel harf dışında, tüm harflerin yazıldığı gibi okunmasıdır. Burada dikkat edilmesi gereken şey, uzunluğu ne olursa olsun, vurguyu kelimenin her zaman ilk hecesine yapmaktır; aksi takdirde sözcükler anlaşılamaz hale gelmektedir.
Eğer bazı temel sözcükleri ve ifadeleri öğrenmek istiyorsanız, Lonely Planet tarafından çıkartılan Çekçe ifadeler kitabını tavsiye ederiz. Ayrıca, Çek dilini öğrenmek isteyen İngiliz turistler için de kurslar düzenlenmektedir.
Çek Alfabesi
Çek alfabesinde sesli ve sessiz harfler dâhil olmak üzere toplam 42 harf bulunmaktadır ve sessiz harflerin çoğunluğu yaklaşık olarak İngilizcede okundukları gibi okunmaktadır. Çek alfabesinde “háček veya küçük daire” bulunan harfler (č harfindeki gibi) ayrı bir harf olarak kabul edilmekte ve Çek alfabesinde benzer harflerden sonra gelmektedir. Bundan daha da karmaşığı ise, bir sessiz harf kombinasyonu olan ch’nin de ayrı bir harf olarak kabul edilmesi ve Çek alfabesinde h harfinden sonra gelmesidir.
Çel Alfabesindeki bazı özel harflerin okunuşu
ch İngilizcedeki h gibi
ř Farsçadaki rs gibi
č İngilizce ‘church’ sözcüğündeki ch gibi
ě İngilizce ‘yes’ sözcüğündeki ye gibi
j İngilizce ‘yellow’ sözcüğündeki y gibi
c ‘tsetse’ sözcüğündeki ts gibi
ň Canute sözcüğündeki n gibi
š İngilizce ‘shine’ sözcüğündeki sh gibi
ž İngilizce ‘pleasure’ sözcüğündeki s gibi
Çekçeyi anlamadığınız için üzülüyor musunuz?
Gideceğiniz ülkenin dilini bilmek her zaman iyi bir şeydir. Ancak, bu kesinlikle gerekli bir şey değildir. Eğer İngilizce veya Almanca biliyorsanız, bu Prag için yeterlidir. İngilizce Prag merkezindeki birçok restoran ve otelde, ayrıca şehirdeki genç nüfus içerisinde yaygın bir şekilde konuşulmaktadır.