Scam City – National Geographic belgeseli
Başkentimiz, Scam City belgeseli yapımcılarından bir özür beklemektedir. Çünkü National Geographic belgesi Prag’ı tamamen insan kandırmacalarıyla dolu bir yermiş gibi göstermektedir. Prag temsilcileri belgesel kiralanarak kullanılan sunucu Conor Woodman bu şahıslarla bir tiyatro sahnesi sergilediğini iddia etmektedirler. Buna karşın Stream.cz adresinde yer alan hikaye Woodman tarafından tasvir edilenleri kanıtlamaktadır. Bundan daha kötü bir haldedir.
Ekim ayında aktarılan Scam City belgeselinin arkasındaki bulguların polis tarafından ifşaa edilmesi diğer tepkileri de ortaya çıkardı. Polis gerçekleri Woodman’ın aktarmadığını, sahnelerin suni olarak icra edildiğini esas karakterlerin kiralandığını iddia etti. Örneğin; Woodman kullanılan taksi şoförünü kısa bir mesafe sürmesi için çok pahalı bir fiyata kiraladı ve Sosis satıcısına 2000’lik bir not verdi gerçekte 1000’lik bir not olmasına rağmen.
Prag Yönetimi, belgeselin şehrin unvanı için kötü ve manipüle dolu olduğunu iddia etti. Prag daha sonra ise olası bir yasal süreç için bir avukat tutmaya karar verdi. Yasama danışmanı Lukáš Manhart uygun bir özür dilemenin gerekli olduğunu aktardı. ‘‘Özür dilemenin şekli üzerine de onlarla görüşeceğiz’’ diyerek ČTK’da aktardı düşüncelerini.
Şehrin adını paklamak için bir savaş verdiği söylenmektedir. Durumu daha iyiye götürmek için yapılan bir savaştı bu. Erdemsizce uygulama yapan taksicilere karşı yapılan çözümün savaşıydı.
Döviz Bürolarında Pazarlık Yapabilirsiniz
Woodman’ın gerçekten raporda yalan söyleyip söylemediği ya da sadece var olan gerçekleri aktarıp aktarmadığı veya bu senaryoyu kiralanan oyuncularla yapıp yapmadığı halen akıllarda soru işareti oluşturuyor. Bir grup rapor uzmanı konuyu inceleme kararı aldı. İlk adımda Prag döviz bürolarını incelediler, sonraki adımda taksi şoförlerini incelediler. Her iki durumda da aktarılan sonuç National Geographic belgeselinde aktarılandan daha feciydi.
Yabancı kılığındaki rapor uzmanı 300$ bir parayı Prag’ta değiştirmeyi denedi. Bulgular oldukça kayda değerdi. Bir ofiste bu miktardaki para için 5432 crown bir para teklif edilirken başka bir ofiste 4493 crown teklif edildi. Kasanın başındaki çalışana göre bu miktar %20’lik bir komisyon nedeniyleydi.
Haber yapımcılarının buldukları bilgiye göre, döviz büroları asla sabit bir ücret teklif etmediler. Oyuncu teklifi reddettiğinde ise döviz bürosu çalışanı komisyon miktarını yarıya çekme teklifini sundu. Başka bir ofiste daha iyi bir oran teklif edildiğini aktardı.
Woodman, röportajında 50 euro bir parayı değiştirmeyi deniyordu. Bir ofiste kendisine 1220 crown teklif edildi başka bir ofiste ise 903 crown.
Taksi ile Dört Kilometre 800 CZK
Röportajcı ve ekibi belgeselin diğer kısmında Prag taksi sürücülerini hedef aldı. Wenceslas Meydanından Old Town Meydanına seyahat eden ve 754 crown ödeyen Woodman’ın tecrübesini kontrol etmek istedi. Onları şaşırtan şey taksi şoförü 4 kilometrelik bir seyahat için taksi sürücüsünün 820 crown bir hesap çıkarmasıydı. Kilometre başı yaklaşık 195 CZK ve ayrıca 40 CZK giriş ücreti.
Polisin tepkisi endişe veriyordu. Çünkü halen yabancı rolü yapan Bay Rubeš yardım için polise başvurdu. Polise taksicinin vermiş olduğu makbuzu dahi vermeyi teklif etti. Ama polis Rubes’in omzunu silkeleyip bu durumun polis işi olmadığı söyledil.
Sonra yetkili kişi başka bir taksi şoförüne Wenceslas Meydanından Old Town Meydanına ne kadar götüreceğini sordu. Mesafenin 500 crown olduğunu öğrendi. Takside doğrudan yazılan kilometre başı fiyat 28 crown’du ve giriş ücreti 40 crown’du. Dört kilometrelik bir mesafe seyahati bu orana göre yaklaşık 150 crown yapması gerekiyordu.
Katılımcılara Bazen Ödeme Yapıldı ve Ajans Üyeleriydiler
Scam city belgeseli geçen Kasım ayında Çek Cumhuriyetinde galasını yaptı. Film ajansı Zig Zag Yapım bu belgeseli bir yıl önce National Geographic için çekmişti.
“Görüntülediğimiz sahtekârlar, ana karakterimiz Conor sahtekârlığın kurbanı olduktan sonra gerçek sebeplerden dolayı ifşaa edilmiştir. Katılımcıların görüntülenmesinin bildirilmesi standart bir uygulamadır. Yapımcı bir şirket olarak bu aktivitede yer alan kişilerden izin almamız gerekiyordu. Bazen de katılımcılara ödeme yapılması gerekiyordu, bu yaygın bir uygulamadır. Yapılan aktiviteden dolayı kaynaklanan gelir kaybının ödemesini yaparız’’ diye bir kaç hafta önce Zig Zag şirketinin yapımcıları olan Brent Baker ve Peter Day aktardı.
