Prag’ın Geleneksel Yemekleri
Prag’ın Çek mutfağı ve geleneksel yemekleri çevresindeki ülkeleri etkilemiş ve bu ülkelerden etkilenmiştir. Çek mutfağından örnekler sunan herhangi bir restoranın menüsünde ilk dikkatinizi çekecek olan şey, yemeklerin daha çok et ağırlıklı olması olacaktır. Ama bu her zaman geçerli değildir; geleneksel olarak, et haftada bir kez tüketilen bir yiyecektir ve genellikle hafta sonları yenir. Çek yemeklerinde bir öğün genellikle iki veya daha fazla yemekten oluşur; bunlardan birisi çorba, diğeri ise ana yemektir; bunların yanında tatlı veya komposto gibi tamamlayıcı yemekler de servis edilebilir. Aşağıda Çek mutfağından örnekler sunan hemen hemen her restoranda bulabileceğiniz geleneksel yemekleri bulabilirsiniz.
Lahana turşulu ve hamurlu domuz eti (Vepřo-knedlo-zelo)
Çekçe ismi lahana turşulu ve hamurlu domuz eti anlamına gelen vepřové, knedlíky a zelí ifadesinin kısaltmasıdır. Yağlı ve az unlu olan bu yemek, Çeklerin en geleneksel yemeğidir. Gulaş yerine bunu sipariş ettiğinizde, tabii ki doğru telaffuz etmeniz şartıyla, bulunduğunuz yeri ne kadar özümsemiş olduğunu göstererek garsonu şaşırtabilirsiniz. Bu yemeğin acı ve tatlı olmak üzere birçok farklı çeşidi bulunmaktadır.
Gulaş (Guláš)
Macaristan mutfağındaki kuzeni kadar baharatlı olmayan Çek gulaşı özellikle sığır eti yönünden zengindir ve daha az sebze bulunmaktadır. Yanında hamur (knedlíky) ile yenmelidir. Sığır eti bu önemli yemeğin standart bileşenidir, ancak bazen gulaşta geyik eti, tavuk eti veya tutulan sebzelerden bazıları da kullanılabilmektedir.
Marine edilmiş sığır filetosu (Svíčková na smetaně)
Sığır filetolu kaburga dolması dilimleri havuçla tatlandırılmış krem sosu ile servis edilir. Üzerinde bit top kremşanti, yaban mersini ve bir dilim limon bulunur. Bu Çek Cumhuriyeti’ndeki en popüler yemeklerden birisidir ve herhangi bir restoranın menüsünde bu yemeği görmemeniz gibi bir durumun söz konusu olabileceğini düşünmüyoruz. Tıpkı gulaş gibi, sosuna batırıp yemek için yanında mutlaka hamur parçaları bulunmalı.
Domuz dizi (Vepřové koleno)
Domuz dizinin 600 gram ile 1.5 kilo arasında değişen büyüklüğünden korkmayın. Aslında, bu yemek turistler arasında bile oldukça popülerdir. Bu yemek ekşi sebzeler, yabanturpu, ekmek ve hardal ile birlikte servis edilmektedir.
Kızartılmış peynir (Smažený sýr)
Şehrin yerlileri menüye bakarken ne sipariş vereceklerine karar vermezlerse, genellikle bu vejetaryen –ancak pek de sağlıklı olmayan- seçeneği tercih etmektedirler. Kızartılmış mozzarella çubukları ile kıyaslanabilecek bu iyice kızartılmış ve dövülmüş peynir blokları genellikle patates kızartması (hranolky) ve tartar sos ile servis edilmektedir.
Halušky
Almanlar bu küçük erişte yemeğine Spaetzle ismini vermektedir. Bu yemek ortaya çıktığı ve Bohemya’nın tarih boyunca yoğun alışverişte bulunduğu Slovakya’nın Çek mutfağına yaptığı bir katkıdır. Yemeği lahana turşusuyla veya tulum peyniri ile yiyebilirsiniz. Bu yemek oldukça doyurucu olmakla beraber, Doğu Avrupa’da makarnanın oldukça ucuz bir alternatifidir.
Şnitzel (Řízek)
Başka bir geleneksel Çek yemeği de şnitzeldir. Çekçede “řízek sözcüğü “dilimlenmiş veya bir parçadan koparılmış” anlamına gelmektedir. Bu yemek genellikle küçük dana, domuz veya tavuk eti dilimlerinin ekmek kırıntılarıyla kaplanması ve her iki tarafının da kızartılması suretiyle yapılır. Řízek patatesli yan yemekler veya patates kızartması ile sunulur.
Tavşan (Králík)
Tavşan genellikle kırsal kesimde beslenmektedir. Yaban tavşanı (zajíc) eti de sunulmaktadır. Koyun, kuzu, oğlak, yaban domuzu, at veya geyik eti pek yaygın değildir.
Ördek rostosu (Pečená kachna)
Hem şehrin yerlileri hem de turistler arasında oldukça popüler olan yemeklerden birisi de ördek rostosudur. Ekmek veya patates parçaları ve kavrulmuş kırmızılahana ile servis edilir.
Alabalık (Pstruh)
Tereyağı üzerinde pişirilerek veya kızartılarak (sarımsaklı veya sarımsaksız olabilir) yapılmış olan bu nehir balığı birçok restoranın menüsünde bulunmaktadır. Alabalık genellikle haşlanmış veya fırında patates veya patates kızartması ile birlikte servis edilir.
Hamurlu mezeler (Knedlíky)
Hamurlu parçacıklar Çek ulusal mutfağının önemini kesinlikle göz ardı edemeyeceğimiz bir parçasıdır. Bunlar, et suyu ağırlıklı Çek yemekleri için meze olarak sunulur. Ekmek, patates veya domuz eti (špekové) ile yapılmış olan baharatlı çeşitlerinin yanında, knedlíky aynı zamanda meyve ile de doldurulabilir (ovocné knedlíky), bu çeşidin en popüleri armutla yapılmış olanıdır (švestkové).
Balık Yemekleri
Çek Cumhuriyeti’nde en popüler balık Noel Arifesinde geleneksel olarak avlanıp, bonfile yapılır ve daha sonra kızartılan sazan balığıdır (kapr). Ülkenin alabalık çiftlikleri pstruh yemeği için gerekli taze eti sunmaktadır; bu yemek tamamen tereyağında kızartılarak, bol yağda kızartılarak veya galeta ununa bulanarak kızartılarak hazırlanabilir. Candát (uzunlevrek) veya sudak balığı çalışan kesimin yediği bir yemektir ve bundan dolayı bu bölgeden Batı Avrupa’ya dağıtılmaktadır. Yayın balığı (Sumec), karabalık (lín), turna balığı (štika), yılan balığı (úhoř) ve levrek (okoun) genellikle restoran menülerinde yer almaktadır ve kesinlikle tadılması tavsiye edilmektedir.
Av Yemekleri
Çek Cumhuriyeti mutfağının en önemli önemli üyelerinden birisi de –ancak son zamanlarda hak ettiği ilgiyi gören- av yemekleridir. Sonbahar geldiğinde yaban domuzu, geyik eti, kaz ve vahşi ördek etleri genellikle doğadan toplanan yabanmersini veya kuşburnu gibi meyvelerle hazırlanan sosla birlikte servis edilir. Bu yemekler mevsimsel olduğundan, menüde görürseniz tatmanızı tavsiye ederiz.
