II wojna światowa i lata następne

Narastające napięcie między słowacką i czeską większością a liczną mniejszością niemiecką osiągnęło punkt kulminacyjny, gdy w 1938 roku Hitler nakazał samostanowienie niemieckojęzycznej ludności Czechosłowacji. Aby udobruchać Hitlera, Francja i Wielka Brytania zrzekły się terenów przygranicznych kraju. W marcu 1939 r., po przekonaniu słowackich nacjonalistów do wycofania się i utworzenia prawie faszystowskiego, pozornie niezależnego “Państwa Słowackiego”, Hitler przekształcił resztę kraju w “Protektorat Czech i Moraw”, czyli Wielkie Niemcy. Po sześciu długich latach brutalnych rządów, w maju 1945 r. miasto zostało wyzwolone przez wojska rosyjskie.

W wyborach parlamentarnych w 1946 r. partia komunistyczna zdobyła prawie 40% głosów. Edvard Beneš, przedwojenny niekomunistyczny prezydent, został ponownie wybrany i poprosił przywódcę komunistów, Klementa Gottwalda, o utworzenie rządu koalicyjnego. W 1948 r. wielu niekomunistycznych polityków podało się do dymisji na znak protestu przeciwko jego polityce. W tym momencie Gottwald obsadził rząd swoimi zwolennikami. Po tym, jak Jan Masaryk (syn Tomasza), lubiany niekomunistyczny minister spraw zagranicznych, został znaleziony martwy pod oknem swojego gabinetu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, zaczęły krążyć pogłoski, że padł ofiarą defenestracji.

Jako nowy władca Gottwald opracował 5-letni program gospodarczy, zdławił duchowieństwo i wyeliminował swoich przeciwników zarówno z partii, jak i spoza niej; wielu zostało zabitych, a tysiące aresztowanych. Antonín Novotný przeprowadzał próby pokazowe, a rolnicy byli zepchnięci do kolektywów.

Praska wiosna 1968 r. trwała krótko. Był to wysiłek reformatorskich komunistów, kierowanych przez Aleksandra Dubczeka (Słowaka), mający na celu zmianę systemu i stworzenie państwa socjalistycznego “z ludzką twarzą”. Nie udało się to i zostało udaremnione przez radzieckie czołgi, które przez cały sierpień rozjeżdżały kraj. Przez następne dwie dekady władzę sprawowali przywróceni do życia twardogłowi komuniści, którzy przekupywali ludność, wypełniając półki sklepowe artykułami konsumpcyjnymi, choć niskiej jakości. Nieliczni pozostali dysydenci, wśród nich dramatopisarz Václav Havel, byli rutynowo prześladowani i nękani.