Václav Havel

Václav Havel jest byłym dramaturgiem i dysydentem, który został prezydentem Czechosłowacji, przechodzącej transformację do kraju demokratycznego o gospodarce wolnorynkowej.

Václav Havel był nałogowym palaczem, miał niechlujny wygląd i słynął z tego, że był cichym człowiekiem. Z tych powodów postrzegano go jako mało prawdopodobnego kandydata do wyprowadzenia Czechosłowacji spod rządów komunistycznych. Od co najmniej 20 lat był jednak mocno zaangażowany w politykę, a jego aktywizm regularnie wpędzał go w kłopoty z władzami. Mimo to nie zaprzestał walki o prawdę i wolną Czechosłowację.

Po wkroczeniu Sowietów został zmuszony do przerwania kariery artystycznej i skierowany do pracy w browarze. Nie zahamowało to artystycznych tendencji Havla, który nadal tworzył dzieła nawołujące do ujawnienia kłamstw i oszustw komunistów. Pracował również dla kilku nielegalnych wydawnictw, zjednując sobie zwolenników swoją nienawiścią do totalitarnego reżimu i apelując do przywódców kraju o większą prawdomówność w kontaktach. Te apele do wyższych szczebli władzy komunistycznej nie zostały jednak wysłuchane, a on sam został uwięziony na cztery lata za pomoc w założeniu Karty 77.

W 1989 r. stało się jasne, że komunizm jest bliski upadku. W tym czasie wielu Czechów pragnących zmian zwróciło się w stronę Havla, który stał się czołową postacią w walce o reformy polityczne. W tym czasie wykazał się również ogromną moralnością i talentem do polityki, a także – zazwyczaj – pisarstwem, które tworzył z celi więziennej.

¹⁸ grudnia 2011 r. po długiej walce z chorobą zmarł niestety Václav Havel.

Dziedzictwo Havla

Zaskakujące może być to, że Václav Havel cieszy się w Czechach znacznie bardziej złożoną reputacją niż za granicą. Choć cieszy się niemal powszechnym szacunkiem, nie jest uważany za sumienie narodu, jak to się wydaje za granicą.

Jeden z najbardziej odkrywczych wywiadów, w jakich brał udział, odbył się w 2009 r., kiedy poproszono go o ocenę, jak przywódcy aksamitnej rewolucji poradzili sobie z realizacją celów postawionych im w 1989 r. Chociaż stwierdził, że większość celów została osiągnięta, krytycznie odniósł się do małostkowej polityki partyjnej, która zdominowała system polityczny w kraju, i obwinił ją o hamowanie powrotu społeczeństwa obywatelskiego.

Havel pozostawił po sobie także spuściznę literacką. Jednym z jego ostatnich dzieł jest sztuka “Odejście”, w której wyśmiewa próżność polityków w Europie Środkowej. Napisał również autobiografię zatytułowaną “Do zamku i z powrotem”. Wkrótce powstanie adaptacja filmowa na podstawie ekranizacji książki Georgesa-Marca Benamou “Duch Monachium”.