DE TSJECHISCHE TALL
De officiële taal van de Tsjechische Republiek is het Tsjechisch, wat gesproken wordt door 96% van de bevolking. U hoeft zich echter geen zorgen te maken, met name in de grotere steden kunt u zichzelf relatief makkelijk verstaanbaar maken met het Engels. Oudere generaties Tsjechen kunnen Russisch spreken, en u zou ook Duits kunnen proberen. Frans, Italiaans en Spaans worden er niet veel gesproken. Het Tsjechisch is nauw verwant aan het Slowaaks en het Pools. Slowaken en Tsjechen kunnen elkaar over het algemeen begrijpen.
Tsjechisch (Čeština) is de voertaal in de Tsjechische Republiek. Het behoort toe aan de westelijke tak van de Slavische familie van Indo–Europese talen, naar het westen geduwd door de Slavische bevolking tijdens de aanvallen van de Hunnen, Avaren, Bulgaren en Magyaren in de 5e en 6e eeuw. Tsjechisch is ook verwant aan Pools, hoewel niet zo nauw als aan het Slavisch – volwassenen in Slowakije en de Tsjechische Republiek kunnen doorgaans prima met elkaar communiceren, hoewel jongere mensen die minder in aanraking geweest zijn met de andere taal er wat meer moeite kunnen hebben. Op toeristische plekken in Praag kunt u doorgaans prima uit de voeten met Engels. Duits en Russisch worden ook redelijk veel gesproken, maar voornamelijk door de oudere generatie. Voor de omzet van 1989 was Russisch een verplicht vak op school. Tegenwoordig leert bijna niemand meer Russisch en de meeste mensen geven de voorkeur aan Engels of Duits.
Tsjechische Basiszinnen
Een paar Tsjechische woorden en zinnen leren zal uw verblijf in Praag niet alleen makkelijker maken, maar de lokale inwoners zullen uw inspanningen op prijs stellen en bewonderen.
Hallo – Dobry den – (dobreh den)
Goedemorgen – Dobre rano – (dobreh rahno)
Goede avond – Dobry vecer – (dobreh vehcher)
Goede nacht – Dobrou noc – (dobroh nots)
Tot ziens – Nashledanou – (nas–klehdanoh)
Alstublieft – Prosim – (proseem)
Dank u wel – Dekuji – (dyekooyi)
Ja / Nee – Ano / Ne – (ano / ne)
Pardon – Prominte – (prominyte)
Mijn naam is – Jmenuji se … – (ymeenooye se)
Hoeveel? – Kolik? – (kolik)
Hoelang? – Jak dlouho? – (yak dloh–ho)
Waar is … ? – Kde je … ? – (gde ye)
Ik wil … – Chtel bych … – (khtyel bikh)
Ik begrijp het niet – Nerozumim – (nerozoomeem)
Hoe laat is het? – Kolik je hodin? (kolik ye hodeen)
Mag ik … hebben? – Mohl(a) bych dostat … ? – (mo–hla bikh dostat)
Wat is er? – Co? – (tso)
Hoe gaat het? – Jak se mate? – (yak–se mah–te?)
Spreekt u Engels? – Mluvite anglicky? (mlu–veete
an–glits–ki?)
1 – jedna – (yed–na), 2 – dve – (dvye) , 3 – tri – (trzbi),
4 – ctyri – (chti–rzhi), 5 – pet – (pyet), 6 – sest –
(shest), 7 – sedm – (sedm), 8 – osm (osm), 9 – devet
(dev–yet), 10 – deset – (des–et)
De rekening graag. – Prosim, ucet. – (pro–seem oo–chet)
Serveerster! – slecno – (slech–no)
Ober! – pane vrchni – (pane vrkh–nyee!)
Het Tsjechisch
Helaas is het Tsjechisch een zeer complexe West-Slavische taal die moeilijk is om te leren. Veel Engelssprekenden vinden het heel moeilijk om uit te spreken. Het goede nieuws is dat, met uitzondering van een paar speciale letters, elke letter en lettergreep uitgesproken wordt zoals het is geschreven. De truc is om altijd de klemtoon op de eerste lettergreep van een woord te zetten, ongeacht de lengte van het woord; anders zal het onverstaanbaar zijn.
Als u graag wat basiswoorden en zinnen wilt leren raden we een Tsjechische taalgids van Lonely Planet aan. Er zijn ook cursussen voor Engelssprekende toeristen die de Tsjechische taal willen leren.
Het Tsjechische Alfabet
Er zijn 42 klinkers en medeklinkers in het Tsjechische alfabet, en de meeste medeklinkers worden ongeveer hetzelfde uitgesproken als in het Engels. In het Tsjechische alfabet worden letters met een “háček” of halve cirkel (zoals op de č in het woord zelf) als aparte letters beschouwd, en ze verschijnen in Tsjechische indexen onmiddellijk na de meer bekende letters waar ze het meest op lijken. Wat nog verwarrender is, is dat de combinatie van medeklinkers ch als een aparte letter wordt beschouwd, en deze verschijnt in Tsjechische indexen na de letter h.
Uitspraken van Bijzondere Letters in het Tsjechische Alfabet
ch zoals de Nederlandse h
ř zoals rz in het woord ‘Perzië’
č zoals tsj in het woord ‘Tsjechië’
ě zoals ye in het Engelse woord ‘yes’
j hetzelfde als in het Nederlands
c zoals ts in ’tseetseevlieg’
ň zoals njo in ‘banjo’
š zoals sh in het Engelse ‘shine’
ž zoals s in het Engelse ‘pleasure’.
Bent U Bang dat U Geen Tsjechisch Kunt Verstaan?
Het is altijd beter om de taal te kennen die gebruikt wordt in het land waar u naartoe gaat. Het is echter niet noodzakelijk. Als u Engels of Duits spreekt kunt u zich volledig verstaanbaar maken in Praag. Het Engels wordt goed gesproken in de centraal gelegen restaurants en hotels van Praag, en door de jongere generatie van de stad.