De Moravische Joodse Gemeenschap

Hoewel de Joodse begraafplaatsen en synagogen in Praag al vele jaren toeristen aantrekken, werden de andere Joodse centra in de Tsjechische Republiek slechts recent ontdekt. De Tsjechische landen hadden al een redelijk grote Joodse gemeenschap in het begin van de middeleeuwen en in 1254 kregen de Joden koninklijke bescherming via een bevel uitgegeven door Koning Přemysl Otakar II. Dit was niet altijd effectief — De Joden lijden nog steeds aan identiek misbruik en discriminatie als ze in andere delen van Europa deden.

Maar ondanks de incidentele pogroms en verdrijvingen, was de Joodse cultuur in staat op te bloeien. Tegen 1938 bestond de Boheemse en Moravische Joodse populatie uit ongeveer 120.000 mensen, het gigantische formaat van de hoofd synagoge van Brno geeft een indicatie van de rijkdom en het formaat van de locale Joodse gemeenschap. De Holocaust en de Tweede Wereldoorlog scheurde die gemeenschap uit elkaar, toen meer dan 50% van de populatie uitgeroeid werd. Veel van de overlevenden verhuisde aan het einde van de oorlog en nog meer vertrokken uit het land in 1968 toen de Russische invasie alle hoop op vrijheid deed verdwijnen. Vandaag de dag is de omvang van de Joodse populatie moeilijk te meten, maar deze wordt geschat op 6000. Gedurende de communistische periode heeft deze gemeenschap zich stil gehouden, hoewel Moravië en Bohemen vieren sinds 1989 wat er over is van deze ooit bruisende cultuur. Veel synagogen werden door de Nazi’s vernield en sommige werden verbouwd voor andere doeleinden. Maar sommige bestaan nog steeds, net als sommige begraafplaatsen – waarvan er veel grafstenen hebben die tot 3 eeuwen terug gaan. Er is amper een stad in Moravië dat geen Joodse geschiedenis heeft en hieronder volgen een aantal hoogtepunten:

Boskovice

In Boskovice, ten noorden van Brno bevindt zich een begraafplaats met grafstenen die terug gaan naar de zeventiende eeuw. Deze grafstenen zijn gerangschikt in lijnen over een beboste heuvel, een spookachtig en rustige omgeving. (Een sleutel kan worden verkregen van het informatiecentrum bij het gemeentehuis) Plačkova straat beschikt nog steeds over verschillende Joodse huizen.

Holešov

Bij Holešov, ten noorden van Zlín, de Joodse synagoge (op maandagen gesloten) is op Striční, 2 straten achter het hoofd plein informatiekantoor, Náměstí E Beneša. Genaamd de Šachova synagóga, naar een van de meest bekende rabbijnen, dit gebouw dateert uit 1560. Maar het prachtige interieur is min of meer uit de achttiende eeuw, van het geweldige ijzerwerk tot de Hebreeuwse muurinscripties. De galerij is verbouwd tot een compact museum. Achter Striční, op Hankého, ligt de ingang tot de Joodse begraafplaats. Een aantal van de meer recente grafstenen zijn een aangrijpende herinnering dat de Moravische Joden niet geheel uitgeroeid werden in 1945. Honderden oudere grafstenen, welke dateren uit de zeventiende eeuw, zijn willekeurig gerangschikt.

Mikulov

Sinds 1369 (minstens) heeft er een Joodse gemeenschap bestaan in Mikulov, wat dicht bij de grens met Oostenrijk licht, ten zuiden van Brno. Gedurende de negentiende eeuw steeg dit aantal tot 3500. Een aantal zeldzame overgebleven monumenten zijn de vijftiende eeuwse Husova Dertien Synagoge en de onverzorgde Brněnská Joodse begraafplaats.

Třebíč

Nabij de Sint Procopius basiliek, staand op een heuvel die uitkijkt over Třebíč, is wat vroeger het Joodse kwartier was. In 2003 werden zowel het Joodse kwartier als de basiliek opgenomen op de Werelderfgoed lijst van UNESCO.

Een aantal synagogen — een op Tiché náměstí uit 1639 en een andere in Bohuslavova tweeënveertig — bestaan nog steeds. Ten noorden van de eerst genoemde ligt de grootste Joodse begraafplaats van de Tsjechische Republiek buiten Praag, met 3000 grafstenen die terug gaan tot de 1640.