Wat te doen en wat niet te doen

Waar je als bezoeker op moet letten; dingen die de Tsjechen onbeschoft vinden

• Schoenen dragen binnenshuis. Pantoffels zijn een must in een Tsjechisch huis!
• Met een grote rugzak om het openbaar vervoer in. Heeft u een grote rugzak en stapt op de bus of de tram, doe de rugzak dan af!
• Niet opzij gaan voor uitstappende passagiers. Stap desnoods even uit om ruim baan te maken voor mensen die naar buiten willen.
• Niet opstaan in het openbaar vervoer. Niet opstaan om uw zitplaats af te staan aan ouderen of een zwangere vrouw.
• Het trottoir versperren. Ga niet langzaam en naast elkaar door een smalle straat lopen.
• Hard praten. Schreeuwen kan al helemaal niet.
• Tsjechië ‘Oost-Europa’ of ‘Tsjechoslowakije’ noemen. Het IJzeren Gordijn ligt nog steeds gevoelig bij veel Tsjechen.
• Geen “Eet smakelijk” zeggen. Of al beginnen met eten voordat iedereen zijn eten heeft gekregen.
• Juiste tafelmanieren. Van hand wisselen bij het snijden van vlees wordt ronduit barbaars gevonden.
• De taal niet leren… Ga niet zomaar vanuit dat iedereen Engels kan spreken.
• Kritiek geven op het land. De Tsjechen hebben geen enkele moeite om kritisch te zijn op hun land, maar dat betekent niet dat u ze zomaar kunt bijvallen!
• Vergeten dat u te gast bent. Het is aan u om u aan te passen en niet andersom
• Zeg vriendelijk gedag als u een restaurant verlaat.

Wat je niet moet doen

In het algemeen

• In elk sociaal of zakelijk scenario, neem niet aan dat jouw cultuur superieur is! Veel mensen maken deze (hoewel vaak onwetend) betreurenswaardige fout. Probeer niet je Tsjechische zakenpartners of Tsjechische vrienden te indoctrineren met jouw bedrijfsfilosofie of cultureel erfgoed. In plaats daarvan, observeer en wees bescheiden, maar zonder al te teruggetrokken te zijn of te popelen om te behagen.

In iemands huis

• Praat niet te veel over politiek en het bedrijfsleven. Sociale omstandigheden zijn beperkt tot maatschappelijke onderwerpen en er is in de Tsjechische Republiek een uitgesproken scheiding tussen vrije tijd en werken.
• Maak geen rommel. Tsjechische huizen zijn meestal vrij klein en worden netjes gehouden dus mors geen kruimels en leun niet tegen muren omdat de verf in de meeste huizen een restje poeder op je kleding zal achterlaten.

In een restaurant of pub

• Wees niet al te kieskeurig. Speciale verzoeken zijn niet gebruikelijk dus probeer niet om bijvoorbeeld de vegetarische versie van een gerecht te bestellen.

Wat je zou moeten doen

In het algemeen

• Wees bescheiden. Tsjechen waarderen nederigheid en bescheidenheid in mensen. Er wordt neergekeken op agressie, uiterlijk vertoon en arrogantie. Wees je bewust van en let op gedragspatronen en probeer deze zo goed als je kunt na te bootsen.
• Bestudeer zoveel mogelijk van de Tsjechische cultuur en taal. Jouw positie, vanuit het oogpunt van een Tsjech, is aanzienlijk sterker als je enige interesse in hun cultuur toont.
• Probeer de Tsjechische droge humor en het sarcasme te begrijpen. Tsjechen kunnen in bijna alle omstandigheden grappen maken en dit kan soms een beetje hard overkomen. Wees niet te gevoelig en reageer niet te sterk op een luchtige opmerking.
• Vergeet de naamdagen en verjaardagen van al je Tsjechische collega’s niet. Deze zijn allebei belangrijk. Wees ook vertrouwd met de (semi) formaliteiten die de Tsjechische mensen gebruiken. Deze twee gebeurtenissen betekenen dat je een kaart of een symbolisch geschenk moet kopen. Op zijn minst moet je ze een drankje aanbieden samen met een handdruk en hen al het van goede wensen voor toekomstig fortuin, geluk en gezondheid.

In commerciële of zakelijke activiteiten

• Zorg ervoor dat je visitekaartjes klaarliggen. Jouw Tsjechische partners zullen je een visitekaartje geven dus geef er ook één terug.
• Gedraag je op een beleefde manier in zakelijke situaties. Begin met een begroeting en vertrek met een afscheid. Deze gewoonte wordt door iedereen uitgevoerd.

Bij iemand thuis

• Vergeet niet je schoenen uit te doen voordat je binnenkomt en de slippers die je waarschijnlijk zult krijgen aan te doen (dit zou kunnen betekenen dat je niet moet vergeten sokken te dragen zonder gaten!).
• Je kunt enkele foto’s van je familie of huis meenemen. Dit is een normale sociale gewoonte en omdat jouw gastheer met zijn/haar foto’s zal willen pronken is het goed om dit te beantwoorden.
Als je een concertzaal of theater bezoekt
• Kleed je mooi aan. Dit hoeft niet een jas en een das te zijn (hoewel veel mensen zich zo kleden) maar sportschoenen en jeans worden zeker afgekeurd, en lokken misschien zelfs een abrupte opmerking uit.

In restaurants of pubs

• Zoek een plaats om ergens te gaan zitten, tenzij je bij binnenkomst door iemand wordt begroet (normaal gesproken gebeurt dit alleen in chique locaties).
• Wanneer je betaalt, vergeet dan niet om de ober (wanneer hij of zij jou de rekening brengt) te instrueren over hoeveel je extra wilt geven voor de tip. Leg geen tips op de tafel.