Wandeling Praagse Burcht

Van alle UNESCO Werelderfgoedlocaties in Praag, is de meest opvallende toch wel de burcht. Hoog boven Malá Strana werd de burcht gesticht in 880 door Prins Bořivoj, het is – volgens het Guinness Book of World Records – de grootste in de wereld. 

In plaats van dat het een kasteel is volgens de algemene traditie, is dit meer een groot complex (70.000 m²) dat honderden gebouwen bevat, waaronder galerieën, winkels, musea, tuinen en godsdienstige huizen Wat vaak door toeristen wordt aangezien als de Burcht zelf is de indrukwekkende Gotische Sint-Vituskathedraal, waar de aartsbisschop van Praag zetelt en waar tevens vele koningen, koninginnen en keizers van het Heilige Roomse Rijk begraven zijn. Mocht u er één bij de hand hebben, kijk dan eens naar een munt van 50 CZK – daar staat het ook op.

Door zijn diverse attracties is het moeilijk om alles wat de burcht te bieden heeft binnen een week te zien, laat staan in een dag of een middag. Deze wandeltocht voert u langs de meest significante plekken, en geeft onderweg aan wat wellicht interessant is om in meer detail te aanschouwen.

1. Wanneer u door de hoofdpoort van de burcht naar binnengaat, in de richting van Hradčanské náměstí draait u om en kunt u de stenen reuzen van Ignác František Platzer aanschouwen, deze zouden zonder probleem hun vijanden dood kunnen slaan vanaf deze ingang. In de eerste binnenplaats heeft u ook de mogelijkheid om op de foto te gaan met één van de wachters die in hun grijze pakken aan weerszijden van de poort staan. Probeer ze eens te laten lachen, maar de kans dat u slaagt is vrij klein aangezien ze nog norser zijn dan die in Londen. In vroeger tijden hadden deze wachters zelfs nog minder om om te lachen: ze werden uitbetaald in brandhout en accommodatie.

2. Iets anders dat deze wachters in overeenkomst hebben met de wachters in Londen is dat ze elk uur wisselen. Deze uitgebreide ceremonie – die werd ingevoerd door de voormalige Tsjechische president Václav Havel – is gewoonlijk nogal een toeristische bedoening. We raden u aan om links van de poort te gaan staan, vanaf daar heeft u een beter zicht op wat er gebeurd en hoeft u niet met de meute mee één kant op te gaan wanneer de wachters naar buiten lopen (in tegenstelling tot de minder goed geïnformeerde toeristen aan de rechterkant). Het beste moment om de wisseling van de wacht te zien is om 12 uur ’s middags omdat er dan een speciale muzikale uitvoering is. Loop vervolgens naar de 17^e eeuwse Matthiaspoort, die ontworpen is door de Italiaan Giovanni Maria Filippi en genoemd is naar de keizer van het Heilige Roomse Rijk (een lijst van de landen waarover hij de scepter zwaaide is te vinden onder zijn keizerlijke blazoen). De Matthiaspoort heeft hier vrij gestaan voor 150 jaar, totdat de Maria Theresa-uitbreidingen erom heen gebouwd werden.

3. Loop door de poort naar de tweede binnenplaats, in het hart hiervan staat een prachtige stenen fontein uit 1686. U kunt proberen om uw voeten even te laten uit rusten op de rand, maar pas op voor het personeel die constant toeristen wegjagen die dat doen. Vlakbij de fontein vindt u één van de waterputten van de burcht, compleet met het barokke smeedijzeren deksel. De watertoevoer van de burcht werd volgens de legende bewaakt door de waterelf Pakit, en wanner u geïnteresseerd bent in waterelven, dan moet u eens een bezoek brengen aan de Staatsopera, die regelmatig Antonín Dvořák’s Rusalka opvoert, het verhaal van de dochter van een waterkabouter die verliefd wordt op een menselijke prins. De gevels die u hier en in de vorige binnenplaats omringen, zijn aangepast door de Oostenrijkse architect Nicolò Pacassi. Het was Pacassi die verantwoordelijk was voor het grootste deel van de herbouw van de burcht, nadat deze zwaar was beschadigd door de Pruisische belegering en bezetting van 1757. In de noordelijke vleugel vindt u de afbeeldingengallerij van Praag en de Spaanse Zaal waar keizer Leopold I ooit eens met zijn kinderen een jacht binnenshuis op een wilde kat heeft georganiseerd.

4. Het goede nieuws is dat de meeste van de buitenattracties van de burcht gratis zijn. De meeste binnenattracties – waaronder ook het Gouden Straatje – hebben een toegangsprijs van 250 CZK. Met een duurder ticket heeft u ook toegang tot kunstgallerieën, maar deze wandeling kan voltooid worden met het goedkopere ticket.

5. Het burchtcomplex biedt tal van afleidingen voor degenen die willen rondstruinen, zoals de passage aan de linkerkant van de tweede binnenplaats waarlangs u over de Prašný-brug de noordelijke Koninklijke Tuinen in kunt lopen, waar u een prachtige verzameling fonteinen en zomerhuisjes die zijn omgetoverd in kunstgallerieën zult aantreffen. Onze wandeling gaat verder voor het burchtcomplex, via de oostelijke passage vanaf de tweede binnenplaats die u naar de deur van het meest prestigieuze gebouw in de burcht brengt, de Sint-Vituskathedraal.

6. Deze katholieke kathedraal – gebouwd in 1344 en toen herbouwd door Josef Kranner halverwege de 19^e eeuw – is een uitgelezen voorbeeld van Gotische architectuur en het derde religieuze gebouw dat op deze plek staat. Hiervoor was er een Romaanse rotunda in 925, en daarna de veel grotere basiliek van Prins Spytihněv II.

Eeuwenlang was Sint-Vitus de plek waar de koningen van Bohemen gekroond en begraven werden. Binnen vindt u de tombe van Sint-Wenceslaus (bekend van het kerstliedje), en ook Johannes van Nepomuk die verdronken werd in de Vltava in opdracht van Wenceslaus. Sint-Vitus zelf is de patroonheilige van Bohemen en daarnaast ook van acteurs, cabaretiers, dansers en epileptici.

Het interieur van de kathedraal bevat indrukwekkende ramen, met name die in de schip aan de noordkant die beschilderd zijn door Alfons Mucha en ook het Rozenraam van Frantisek Kysela, met scènes uit het bijbelse verhaal van de schepping.

7. Wanneer u genoeg gezien heeft van Sint-Vitus, ga dan verder naar de derde binnenplaats, waar volgens de legende ooit de stenen troon van de prinses van Bohemen stond. Tegenwoordig wordt de kern gevormd door het monument voor de doden van de Eerste Wereldoorlog van Josef Plečnik, en een ijzeren beeld dat Sint-Joris toont die de draak doodt. Dit is gegoten in 1373 en is het oudste vrijstaande beeld dat buiten te vinden is in Bohemen. De binnenplaats is ook de beste plek om waterspuwers te zien; tussen de waterspuwers die te vinden zijn op de rand van de kathedraal zitten draken, schorpioenen en musici.

8. Tegenover de kathedraal, aan de oostzijde van de binnenplaats bevindt zich het Oude Koninklijke Paleis uit de 9^e eeuw, onder de auspiciën van vele keizers heeft het ontelbare renovaties ondergaan. Het opvallendste kenmerk van het paleis is de Vladislav-hal, waar allerlei evenementen werden gehouden, zoals gala’s, markten en feestmalen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de Tsjechische kroonjuwelen, die van onschatbare waarde zijn, hier verborgen om ze te beschermen tegen bombardementen. Volgens de legende gaat een valse koning die de Sint-Wenceslaus Kroon opzet binnen een jaar dood; een mythe die zelfs nog populairder werd toen de Nazi-gouverneur Reinhard Heydrich dit volgens de overlevering deed en kort daarna omkwam door een aanslag van Tsjechische parachutisten. Onlangs werd Václav Havel hier opgebaard. De Ruiters-trap in de hal wordt zo genoemd omdat ridders hier de hal konden binnengaan zonder van hun rossen af te stappen.

9. Door naar buiten te gaan via deze trap, en vervolgens af te dalen richting het Sint-Jorisplein, komt u oog-in-oog te staan met de Sint-Jorisbasiliek, waarvan wordt aangenomen dat dit de op één-na-oudste kerk in Praag is. Wanneer u dit niet aannemelijk vindt, gezien de Barokke gevel, dan zal het Romaanse interieur u wellicht wel overtuigen. Hier worden permanente kunsttentoonstellingen gehouden, maar ook zijn er regelmatig muziekconcerten omdat de uitstekende akoestiek in de basiliek zorgt voor mooie optredens – het is een aanrader om er eentje te bezoeken.

10. Ga door langs de basiliek, langs Jiřská, waar u aan de rechterkant het Rosenbergpaleis ziet, een plek waar onbemiddelde en ongetrouwde jonkvrouwen vroeger leefden. Voordat u bij het Lobkowiczpaleis uitkomt (het enige gebouw in de burcht dat privé-eigendom is) aan de rechterkant, is er een afslag naar links die u naar het Gouden Straatje leidt.

11. Deze kleurrijke rij van miniatuurhuisjes werd gebouwd aan het einde van de 16^e eeuw in de architectuurstijl die bekend staat als ‘Maniërisme’. Wanneer u het Gouden Straatje binnentreedt ziet u de Witte Toren recht voor u; dit was een gevangenis voor de adel, waaronder Katerina Bechynova van Lazany, die hier in 1534 werd opgesloten om te sterven vanwege de moord op 14 personen.  Een andere kerker, de Dalibortoren, is te vinden aan het andere uiteinde van het straatje. Hoewel het Gouden Straatje nu ietwat vervuild is vanwege de souvenirwinkeltjes, blijft elk huis op z’n eigen manier fascinerend. Franz Kafka heeft enige tijd gewoond in het blauwe huis op nummer 22, terwijl de vrouwelijke profeet Madame de Thebes – die werd gedood door de Gestapo omdat ze het eind van het Nazisme voorspelde – ooit leefde op nummer 14. In 1831 was er een explosie in één van deze huizen, waarna de brandweerlieden het lichaam vonden van een oude man die een klomp puur goud vastgeklemd had. Sommige mensen geloven dat hij het geheim van de alchemie had ontdekt, en het geheim vervolgens meenam in zijn graf.

12. Vanaf de Dalibortoren loopt er een voetpad naar een binnenplaats en het huis van Burgrave, die in stond voor de koning wanneer deze afwezig was. Dit is een mooie plek om te stoppen voor een koffie of een biertje, en u kunt ook weer teruggaan naar uw kindertijd in het goed uitgeruste speelgoedmuseum, dat met name trots is op haar collectie van Barbiepoppen. Het eigenaardigste element op de binnenplaats is het standbeeld van een jongetje, waarvan de penis regelmatig wordt aangeraakt door jonge toeristen voor voorspoed en geluk. Wanneer u de binnenplaats verlaat via de hoofdpoort gaat u naar links, waarna u naar beneden loopt richting de oostelijke poort van de burcht. Meteen hierbuiten is nog een prachtig uitzichtpunt (hier staan tevens telescopen). Wanneer u klaar bent, gaat u verder naar beneden en komt u uit bij de Malostranská tram- en metrostations. Als het echter goed weer is, kunt u ook door de kleine ingang richting de zuidelijke tuinen van de burcht lopen.

13. Deze kleine tuin op een terras heeft een rond paviljoen, een barokke fontein, twee obelisken en talrijke uitzichten op de oude daken van Malá Strana en de Vltava. Hoewel de oorsprong in de 16^e eeuw ligt, is de tuin in zijn huidige staat ontworpen door de architect Plečnik in de jaren ’20 van de vorige eeuw. Elke dag om 10 uur ’s ochtends wordt de opening van de tuin aangekondigd door de koperblazers van het Hartig Muziekpaviljoen. U kunt nu verder gaan richting de westelijke ingang van de tuin, die u terug brengt naar ons startpunt Hradčanské náměstí, of u kunt teruglopen naar de oostelijke toegangspoort. Ga naar beneden over de lange stenen trap naar Klárov en ga vervolgens naar rechts. Loop langs de Malostranská metrohalte, en over de Mánesbrug om uit te komen bij het Rudolfinum.