Κάφκα και Κούντερα – Οι διάσημοι Τσέχοι συγγραφείς

Φραντς Κάφκα

Αν και ο Φραντς Κάφκα ήταν πολίτης της Πράγας που γεννήθηκε και ανατράφηκε, μόλις το 2004 (δηλαδή ογδόντα χρόνια μετά τον θάνατό του) η πόλη απέτισε φόρο τιμής στα επιτεύγματά του κατασκευάζοντας ένα χαρακτηριστικό άγαλμα στην οδό Dušní στην περιοχή της Παλιάς Πόλης . Ο Κάφκα μπορούσε να μιλήσει άπταιστα τσέχικα, αλλά τα γερμανικά ήταν η μητρική του γλώσσα και αυτή ήταν η γλώσσα στην οποία αποφάσισε να γράψει. Πράγματι, πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι το ιδιότυπο έργο του είναι δύσκολο να κατανοηθεί πλήρως σε οποιαδήποτε άλλη γλώσσα εκτός από τη μητρική του γερμανική γλώσσα. Ως αποτέλεσμα, οι Τσέχοι δεν αντιμετώπισαν ποτέ πλήρως τον Κάφκα ως συμπολίτη. Αλλά αυτό δεν εμπόδισε μια ολόκληρη αλυσίδα εστιατορίων και καφέ στην περιοχή που ζούσε, στο Josefov (μια εβραϊκή περιοχή όπου σύχναζαν τουρίστες), να χρησιμοποιήσει το όνομά του για να κάνει μετρητά.

Μίλαν Κούντερα

Ο άλλος Τσέχος σπουδαίος της λογοτεχνίας, ο Μίλαν Κούντερα , έχει επίσης αντιμετωπίσει προβλήματα παρόμοια με του Κάφκα. Μεγάλο μέρος της γραφής του γράφτηκε στα γαλλικά καθώς ο Κούντερα διέμενε στη Γαλλία κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εβδομήντα.

Για άλλη μια φορά, πολλοί από τους συμπολίτες του τον είδαν με λιγότερο ευνοϊκό πρίσμα, όπως κάνουν συχνά με οποιονδήποτε μπορούσε να αποφύγει τη σκληρή κομμουνιστική εποχή στη χώρα τους. Το πιο γνωστό έργο του Κούντερα, «Η αφόρητη ελαφρότητα του όντος», εκδόθηκε το 1984 αλλά έφτασε στα τσεχικά μόλις το 2006, εν μέρει λόγω της δυσαρέσκειας του συγγραφέα με όλες τις προηγούμενες προσπάθειες να το μεταφράσει.

Στη συνέχεια, τον Οκτώβριο του 2008, ο χαμηλού προφίλ συγγραφέας βρέθηκε στη μέση μιας καταιγίδας στα μέσα ενημέρωσης, όταν ένα τσέχικο περιοδικό δημοσίευσε ένα άρθρο που υπονοούσε ότι ήταν κομμουνιστής πληροφορητής. Ο Κούντερα αντέκρουσε κατηγορηματικά αυτές τις κατηγορίες.

Άλλοι Τσέχοι λογοτεχνικοί συγγραφείς

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την αντίληψη των Τσέχων για την καλής ποιότητας τσέχικη λογοτεχνία, είναι καλό να εξετάσουμε κάποια άλλα, λιγότερο διάσημα έργα. Η εβραϊκή κοινότητα των αρχών του εικοστού αιώνα, η οποία είχε προβλήματα, δημιούργησε άλλους σπουδαίους συγγραφείς και τον Κάφκα. Αυτά περιλαμβάνουν τον Μαξ Μπροντ (στον οποίο είπαν να καταστρέψει τα γραπτά του Κάφκα μετά τον θάνατό του) και τους μυθιστοριογράφους Γκούσταβ Μέιρινκ (που έγραψε το «Το Γκόλεμ») και τον Πωλ Λέπιν (ο οποίος έγραψε το «Ταξίδι του Σεβερίν στο σκοτάδι»), οι οποίοι έγραψαν και οι δύο ανατριχιαστικές αφηγήσεις για το τις τελευταίες μέρες του καθεστώτος των Αψβούργων. Οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος, όπως ο Arnošt Lustig και ο Jiff Weil, ο πρώτος που εξακολουθεί να είναι σταθερός στην παραγωγική σκηνή του θεάτρου στην Πράγα, διατήρησαν αυτή την παράδοση.

Σε άλλα μέρη αυτού του είδους, προσέξτε τα πολιτικά μυθιστορήματα του Ivan Klíma, το επαναστατικό έργο του Ludvik Vaculík και τα εναλλακτικά ποιήματα του Jiřf Kolář, για να αναφέρουμε μόνο μερικά.

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον Jaroslav Hašek, ο οποίος δημιούργησε τον πιο γνωστό χαρακτήρα στα τσέχικα μυθιστορήματα: τον καλό στρατιώτη Švejk, από το βιβλίο του (με το ίδιο όνομα) που γράφτηκε στα δεκαεννέα είκοσι τρία. Το μυθιστόρημα που διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, απεικονίζει τις εμπειρίες του Švejk, ενός στρατιωτικού βετεράνου που είναι τόσο ενθουσιώδης να ακολουθεί εντολές ακριβώς που πολλοί δεν είναι σίγουροι αν προσπαθεί έξυπνα να καταρρίψει το ισχυρό αυστροουγγρικό καθεστώς ή αν είναι απλώς ένας ανόητος.

Στους Τσέχους άρεσε η αντι-κατεστημένη στάση του ήρωα του βιβλίου και πολλά εστιατόρια και δημόσια σπίτια σε όλη την πόλη αναφέρονται σε αυτόν. Τόσο ο συγγραφέας όσο και ο χαρακτήρας έχουν επίσης τιμηθεί με τους αστεροειδείς: 7896 Švejk και 2734 Hašek. Τα γραπτά του αντιφρονούντος πρώην Προέδρου και θεατρικού συγγραφέα, Βάτσλαβ Χάβελ , επίσης εμπνέουν ακόμη. Οι ενέργειες του Χάβελ κατά τη διάρκεια του κομμουνιστικού καθεστώτος οδήγησαν σε ποινές φυλάκισης συχνά. Σε μεταγενέστερες, πιο προοδευτικές, εποχές τα γράμματα που έγραφε στη σύζυγό του από αυτήν την εποχή πουλήθηκαν ως: «Γράμματα στην Όλγα». Αφού αποσύρθηκε από το επάγγελμά του στο Κάστρο της Πράγας, ο ιδιότροπος και εσωστρεφής συγγραφέας βρήκε ξανά ένα ευρύ κοινό αφού επέστρεψε στη γραφή του.