Bestuur en structuur van de stad Praag
Het stadhuis van Praag is de lokale en regionale autoriteit van de hoofdstad Praag. De wet bepaalt haar werkingssfeer op de stad Praag en de stadsverordening op het statuut van de stad Praag. De activiteiten en de organisatiestructuur van de gemeente worden geregeld door regels die bij besluit van de gemeenteraad van Praag worden uitgevaardigd. De gemeente voert de door het gemeentebestuur of de gemeenteraad opgedragen taken uit en oefent de gedelegeerde staatsbevoegdheden van de hoofdstad uit. Sommige onafhankelijke en gedelegeerde bevoegdheden van de stad Praag worden door het statuut van de stad gedelegeerd aan de gemeentedistricten. Bij de uitoefening van de gedelegeerde bevoegdheden heeft de gemeente voorrang op de gemeentelijke arrondissementen; zij regelt de uitoefening van hun bevoegdheden en controleert hun besluiten. In het stadhuis van Praag werken ongeveer 1800 mensen.
De gemeente is gevestigd in vele gebouwen op verschillende locaties in Praag, en haar hoofdkwartier is het Nieuwe Stadhuis aan de Marienplatz in de Oude Stad. Het tweede belangrijke gebouw is het Skoda-paleis aan de Jungmannstraat in New Town, dat aan de gemeente wordt verhuurd.
In de media van mindere kwaliteit, en soms ook in de omgangstaal, wordt de gemeente ten onrechte aangeduid als de Stadsvergadering van Praag of andere verkozen stadsbesturen (bv. de Stadsraad van Praag) om haar te onderscheiden van de stadsdistricten.
De positie van Praag in de Tsjechische Republiek
Praag is de hoofdstad van de Tsjechische Republiek en is als zodanig de vaste zetel van de centrale autoriteiten. Bovendien is het sinds 24 november 1990 in feite een her-statutaire stad, maar heeft het tegelijkertijd een speciale status van gemeente en regio. Praag valt niet onder de gemeentewet (nr. 128/2000 Coll.) en de wet op de regio’s (nr. 129/2000 Coll.). Er is echter een speciale wet op de stad Praag van toepassing (nr. 131/2000 Coll.). Deze wet verwijst naar zijn status, maar Praag zelf behoort niet tot de wettelijke steden. Praag vaardigt voor zijn grondgebied zijn eigen wetten, decreten en verordeningen uit, die worden gepubliceerd in de verzameling wetten van de stad Praag. In Praag bevindt zich ook de zetel van de administratieve instelling van de Centrale Regio.
Kadastrale afdeling
Kadastraal gebied van de hoofdstad Praag
In 1949 waren de administratieve districten, met uitzondering van 1947, samengesteld uit één of meer volledige kadastrale eenheden, de vroegere dorpen of steden. Sinds 1949 heeft er een fundamentele verandering plaatsgevonden in de administratieve structuur. Sindsdien zijn de grenzen van veel stadswijken, administratieve districten en deelgemeenten onafhankelijk van de grenzen van kadastrale gebieden. Sommige kadastrale gebieden zijn dus verdeeld in verschillende administratieve en zelfbesturende stadsdistricten. Kadastrale gebieden (bijvoorbeeld Vinohrady en Smíchov) zijn nog steeds van belang, vooral voor de registratie van grond en eigendommen en het labelen van gebouwen. Praag bestaat uit 112 kadastrale gebieden van verschillende omvang, karakter en belang.
Belangrijke districten
Centrum van de stad: Oude Stad, Nieuwe Stad, Josefov, Kleine Stad, Kasteel van Praag, Vyšehrad
Grote wijken in de buurt van het stadscentrum: Smíchov, Vinohrady, Nusle, Vršovice, Žižkov, Karlín, Libeň, Vysočany, Holešovice, Bubeneč, Dejvice, Braník
Regionale afdeling
In 1960 werden tien districten opgericht, en deze districten breidden zich uit tot de nieuw aangesloten gemeenten en het land betaald volgens de wet op de territoriale verdeling. Deze districten waren oorspronkelijk administratieve en zelfbesturende districten. De bewoners van de meeste districten waren rechtstreeks aansprakelijk voor het Nationaal Comité van het district (later het Districtsbureau). Toch bleven zij in latere aangesloten gemeenschappen als tussenpersoon van plaatselijke, nationale comités (lokale autoriteiten), die ook onder de bevoegdheden van het desbetreffende district vallen. Sinds 1990 zijn deze districten echter geen autonome districtseenheden meer, en sinds 2001 hebben zij ook geen territoriaal-administratieve districten meer. Vandaag de dag zijn alleen rechtbanken, postkantoren of verschillende administratieve bedrijven volgens hen georganiseerd.
Een lijst van de tien districten volgens Wet nr. 36/1960 Coll. Elk district heeft zijn eigen stadsdeel dat nu het grondgebied van het district vormt:
Praha 1: Praha 1
Praha 2: Praha 2
Praha 3: Praha 3
Praha 4: Praha 4, Praha-Kunratice, Praha 11, Praha-Újezd, Praha-Šeberov, Praha 12, Praha-Libuš
Praha 5: Praha 5, Praha-Slivenec, Praha 13, Praha-Řeporyje, Praha 16, Praha-Velká Chuchle, Praha-Lochkov, Praha-Lipence, Praha-Zbraslav, Praha-Zličín
Praha 6: Praha 6, Praha-Lysolaje, Praha-Nebušice, Praha-Přední Kopanina, Praha 17, Praha-Suchdol
Praha 7: Praha 7, Praha-Troja
Praha 8: Praha 8, Praha-Březiněves, Praha-Dolní Chabry, Praha-Ďáblice
Praha 9: Praha 9, Praha 14, Praha-Dolní Počernice, Praha 18, Praha 19, Praha-Vinoř, Praha-Satalice, Praha-Čakovice, Praha 20, Praha 21, Praha-Klánovice, Praha-Koloděje, Praha-Běchovice
Praha 10: Praha 10, Praha-Křeslice, Praha 15, Praha-Dolní Měcholupy, Praha-Štěrboholy, Praha-Petrovice, Praha-Dubeč, Praha 22, Praha-Královice, Praha-Nedvězí, Praha-Kolovraty, Praha-Benice
De afdeling administratie en zelfbestuur
Praag heeft 57 zelfbesturende stadsdistricten die worden beheerd door een verkozen lokale autoriteit en een raad, de burgemeester en het districtskantoor. Sinds de oprichting van de stadsdistricten werden aan de besturen van sommige stadsdistricten bepaalde bestuursbevoegdheden toevertrouwd, zelfs voor andere stadsdistricten.
Sinds 1 juli 2001 is dit bevoegdheidsniveau verdeeld over 22 administratieve districten in heel Praag. Indien op kaarten of in de tekst die met Praag verband houdt, sprake is van “administratief district”, wordt meestal het administratief district met deze bevoegdheden en niveaus bedoeld. Sinds 1 januari 2002 is de naam van deze 22 stadsdistricten het woord Praag met het bijbehorende nummer, en dezelfde naam wordt gebruikt voor het bestuursdistrict met zijn uitgebreide bevoegdheden. Sommige van deze 22 stadsdistricten hebben deze bevoegdheden alleen voor hun grondgebied; andere hebben deze bevoegdheden zelfs voor andere stadsdistricten.
Het grondgebied van de meeste van de 22 administratieve districten (alle behalve Praag 1-3) is echter niet identiek aan de territoriale districten volgens de wet op de territoriale indeling, die oorspronkelijk (vóór 1990) net als de administratieve districten bestonden en hun eigen korps (ONV) hadden. De regering en de afgevaardigden komen herhaaldelijk met voorstellen om de oude verdeling op te heffen.